Projekt ustawy o niemarnowaniu żywności – koniec marnowania jedzenia?

W dniu 19 lipca 2019 roku, Sejm uchwalił ustawę o przeciwdziałaniu marnowaniu żywności (dalej: „Ustawa”). Przygotował ją Senat.

Zgodnie z założeniami ustawy, każdy sprzedawca żywności prowadzący sklep o powierzchni powyżej 250 m², będzie miał obowiązek zawarcia umowy dotyczącej nieodpłatnego przekazywania produktów na cele społeczne. Organizacja będzie gospodarować niesprzedaną żywnością i przekazywać ją potrzebującym.

Sklepy nie będą mogły oddawać żywności przeterminowanej lub zepsutej, lecz wyłącznie produkty nadal nadające się do spożycia, nieprzeznaczone do sprzedaży, w szczególności ze względu na wady wyglądu tej żywności lub jej opakowań lub np.  z uwagi na krótki termin przydatności do spożycia, z wyjątkiem napojów alkoholu powyżej 1,2 % oraz napojów alkoholowych będących mieszaniną piwa i napojów bezalkoholowych, w których zawartość alkoholu przekracza 0,5 %.

Jeżeli sklepy nie wywiążą się z obowiązku zawarcia umowy i przekazania żywności na cele społeczne, zapłacą karę grzywny w wysokości 10 groszy za 1 kilogram zmarnowanej żywności, którą będzie wymierzał wojewódzki inspektor ochrony środowiska właściwy ze względu na miejsce prowadzenia przez sprzedawcę działalności w zakresie sprzedaży żywności. Opłata ta będzie obliczana na koniec roku kalendarzowego.

Istotne – z punktu widzenia sprzedawców – jest to, iż informację o wysokości należnej opłaty lub wartości żywności przekazanej organizacjom pozarządowym, powinien zamieścić w sprawozdaniu finansowym oraz na swojej stronie internetowej, jeśli ją prowadzi.

Ustawa szczegółowo precyzuje, jakie postanowienia powinna zawierać umowa zawierana z organizacja pozarządową i są to:

1)      czas i sposób przekazania żywności oraz rodzaj przekazywanej żywności,

2)      podział kosztów odbioru i dystrybucji żywności pomiędzy stronami umowy,

3)      przypadki, w których organizacja pozarządowa może zrezygnować lub odmówić odbioru żywności,

4)      okres obowiązywania umowy oraz odpowiedzialność stron za niedotrzymanie warunków umowy, w tym warunków wypowiedzenia.

Co istotne, jeżeli organizacja pozarządowa wypowie umowę, sprzedawca żywności będzie zobowiązany do zawarcia kolejnej umowy najpóźniej w terminie 14 dni od daty rozwiązania się umowy wypowiadanej.

Sprzedawcy będą zobowiązani również do prowadzenia w swych sklepach kampanii edukacyjno-informacyjnych na temat racjonalnego gospodarowania żywnością, co najmniej raz w roku przez co najmniej dwa kolejne tygodnie.

Ustawa wejdzie w życie po upływie 14 dni od jej ogłoszenia, natomiast sprzedawcy żywności będą zobowiązani do zwarcia pierwszej umowy z organizacją pozarządową w terminie 5 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.

 

Polska znajduje się niestety w europejskiej czołówce państw, które marnują najwięcej żywności. Według szacunków Eurostatu mowa jest o 9 mln ton rocznie. Do marnowania jedzenia przyznaje się aż 42 proc. Polaków.

Marnowanie jedzenia jest zjawiskiem wielowymiarowym.

Oprócz społecznych konsekwencji, marnowanie żywności wpływa także na stan środowiska – zużywają się pokłady surowców, a gnijąca żywność emituje do atmosfery trujący metan.

Wyrzucanie jedzenia to także marnowanie surowców użytych w produkcji.

Ma również niebagatelną rolę w kształtowaniu się cen, koszty utylizacji są bowiem jednym z czynników podnoszących ceny produktów spożywczych. W przeciągu ostatniego roku jest wzrost na poziomie aż 5%.

Marnowanie żywności jest procesem powszechnym. Problem został dostrzeżony i na ten moment przepisy, których celem jest przeciwdziałanie marnotrawstwu żywności, zostały wprowadzone m.in. we Włoszech, Francji, Czechach i Belgii. Wejście w życie Ustawy sprawi, że Polska znajdzie się w gronie krajów, które w aktywny sposób zapobiegają nie tylko marnowaniu jedzenia, ale także podejmują walkę z rosnącym problemem zmian klimatycznych.

 

Kancelaria Radców Prawnych Stopczyk & Wspólnicy Sp. K.
Kancelaria zastrzega, że niniejsza informacja zawiera jedynie ogólny zarys poruszonych w niej zagadnień. Informacja nie stanowi porady prawnej, opinii prawnej, ani też analizy konkretnego stanu faktycznego. W razie jakichkolwiek pytań lub wątpliwości z Państwa strony, serdecznie zachęcamy do kontaktu z naszą Kancelarią.